Anal Fissür
Anal fissür anal kanal içerisinde oluşan ve dıştaki hassas cilt tabakasına uzanan milimetrik yırtılmalardır. Büyük çoğunluğu arka orta hattadır. Daha az olarak ön orta hatta görülür. Anal fissür, her yaşta görülebilmekle birlikte sıklıkla genç ve orta yaş erişkinlerde rastlanır. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
Anal fissürler akut (ani) ve kronik (uzun süreli) olmak üzere iki şekilde tanımlanır. 15-20 güne yakın bir süre içerisinde iyileşme gözlenmeyen fissürler kronik kabul edilir. Kronik fissürlerde fissürün bittiği alanda dışarıda deriden oluşan meme, anüsün iç kısımda ise polip dediğimiz et parçası oluşabilir.
Anal fissür makattan kanamanın sık bir nedeni olmakla birlikte, tek nedeni değildir. Anal fissür tespit edilse dahi, makattan kanama olan hastaların kanama nedeni olabilecek diğer ciddi hastalıklar yönünden incelenmesi gerekir.
SORULAR – CEVAPLAR
Anal fissürün kesin nedeni bilinmemekle birlikte kabızlığa bağlı sert dışkılama, uygunsuz diyet, geçirilmiş anal cerrahi, doğum ve uzun süreli ishal yapıcı ilaç kullanımı gibi faktörlerin rolü olabilir. Anal fissürlü hastalarda anüs çevresindeki kasın basıncının arttığı görülmüştür. Basıncın artması anal kanal içerisindeki dokuların kanlanmasını bozmaktadır. Yırtıkların bu nedenle oluştuğu düşünülmektedir.
Anal bölge çevresinde çok sayıda sinir ucu bulunur. İlk belirti dışkılama sırasında ve sonrasında anal kanal çevresinde ağrı (cam kesiyormuş hissi), yanma ve zonklamadır. Anal kanaldan kan gelmesi (dışkıyla gelen parlak kırmızı kan) ikinci sık belirtidir. Ağrı korkusuyla dışkılama geciktirilince dışkı sertleşir ve fissür iyice derinleşir. Kısır döngü oluşur. Tedavilerde amaç döngüyü kırmaktır.
Tanı sadece muayene odasında anüse bakılarak konabilir. Parmak muayenesi ağrı olacağı için yapılmaz.
Tedavi şekli anal fissürün akut ya da kronik olmasına göre değişir. Akut anal fissürlerin yaklaşık %90’ı çeşitli önlemler ve ilaçlarla kendiliğinden iyileşir. Kronik anal fissürlerde bu oran %20-30’lara düşer. Eğer anal fissür kronikleşmişse medikal tedavi fayda etmeyip cerrahi tedavi gerekebilir.
Bol su içmek, lifli gıdalardan zengin beslenmek, defekasyon sonrası temizlenirken aşırı silinmeden kaçınmak ve dar, sentetik çamaşırlar giymemek gibi önerilerde bulunulur. Anüs çevresindeki kasın basıncını azaltmak için ılık oturma banyoları rahatlama sağlar.
Ağrıyı azaltmak amaçlı lokal anestezikli pomadlar, anüs çevresindeki kası gevşetmek amaçlı kremler (nitrogliserin içeren kremler, kalsiyum kanal blokörü içeren kremler) tedavide kullanılır. Bir diğer tedavi de botoks uygulamasıdır, geçici olarak 6 ay süren rahatlama sağlar. Ameliyathanede anüs çevresindeki kasa (internal sfinkter) 3 alandan botox (botulium toksini) enjekte edilerek kasın geçici olarak kasılması engellenir.
Anüs çevresinde yer alan kas (iç sfinker kasının) sağ/sol yan taraftan kesilmesi (lateral internal sfinkterotomi) yöntemi uygulanır.
