Ameliyat öncesi (preoperatif) hasta hazırlığı
“İyileşme zaman alır. Tıptaki büyük ilerlemelere rağmen, iyileşmenizin en büyük kısmı içinizdeki muazzam iyileşme gücüne atfedilebilir. Vücut kendini kendi zaman çizelgesine göre iyileştirir. Endişeli düşünceler iyileşmeyi asla hızlandırmaz.”
Criswell Freeman
Cerrahi ekibin önemli hedeflerinden biri cerrahi uygulanacak hastaların güvenli, konforlu ve hızlı bir biçimde iyileşmesi ve bir an önce normal hayatlarına dönmelerini sağlamaktır. Ameliyat süreci aslında ameliyathanede başlamaz ve hastaneden taburcu olduğunuzda bitmez; ameliyat süreci, cerrahi hastalık tanısı konduğunda başlar ve hasta normal günlük yaşantısına döndüğünde son bulur. Bu nedenle, ameliyat öncesi hazırlıklar, ameliyatın kendisi ve sonrası kadar önemlidir.
Ameliyat öncesi hasta hazırlığının öğeleri nelerdir?
Ameliyat öncesi hazırlığı dört başlık altında değerlendirebiliriz:
- Psikolojik hazırlık
- Fizyolojik hazırlık
- Yasal hazırlık
- Ameliyat öncesi eğitim
Ameliyat öncesi psikolojik hazırlık nasıl yapılır?
Ameliyat süreci, hasta için sadece fizyolojik bir stres kaynağı olmayıp aynı zamanda güçlü bir psikolojik stres kaynağıdır. Stres ve endişenin, başta bağışıklık sistemi olmak üzere, tüm sistemleri olumsuz yönde etkilediğini göz önünde bulundurmak ve stres ve kaygı düzeyinizi azaltmak için azami çabayı göstermek gerekir. Bu nedenle hastanın ameliyat öncesi psikolojik hazırlığı, fizyolojik hazırlığı kadar önemlidir.
Ameliyata ilişkin korkular ameliyatın büyüklüğü ile orantılı değildir. Ameliyat fikri dahi her insanda belli bir endişeye yol açar. Ameliyat öncesindeki psikolojik yüklerden en önemlisi “bilinmeyen korkusu”dur. Bilinmeyen korkusunun içinde birçok öğe gizlidir: ameliyat sonrasında ağrı, kanser olma ihtimali, organ kaybı, ölüm tehlikesi, anestezi tehlikesi, işini kaybetme, sevdiği kişi ve aktivitelerden uzak kalma, vs. Bilinmeyen korkusunu başa çıkmanın en iyi yolu ameliyatınızdan önce ameliyatınızla ilgili ayrıntılı bilgi edinmenizdir. Cerrahi ekibin bu konuda size cesaretlendirmesi ve tüm sorularınızı açık bir şekilde yanıtlaması çok önemlidir. Ayrıca, meditasyon, derin nefes alma, pozitif düşünme, hayal kurma gibi yöntemler de stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
Ameliyat öncesi fizyolojik hazırlık nasıl yapılır?
Kişinin cerrahiye uygun aday olması tek başına yeterli değildir; kişi aynı zamanda tıbbi açıdan da cerrahiye uygun olmalıdır. Diğer bir deyişle, genel sağlık durumu uygulanacak cerrahi girişimi kaldıramayacak kadar kötü olan hastalara ameliyat önermek mantıklı değildir. Bu nedenle, ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumunun mükemmel değerlendirilmesi gerekir. Hastanın genel sağlık durumunu değerlendirirken göz önünde bulundurulan birçok kriter mevcuttur; bunlar arasında en önemlileri aşağıda listelenmiştir:
- Ameliyat gerekçesi olan hastalık
- Yandaş hastalıklar
- Geçirilmiş ameliyatlar ve hastalıklar
- Beslenme durumu
- Enfeksiyon varlığı
- Organ fonksiyonları
- Kullanılan ilaçlar
Hastanın yaşı tek başına ameliyata engel olarak kabul edilemez; yaştan daha önemlisi hastanın genel sağlık durumudur. Eğer hastanın bilinen yandaş sorunları varsa, ameliyat öncesinde bu sorunlar açısından ilgili hekimlerin görüşü mutlaka alınmalıdır. Yine kullanılan ilaçlarla ilgili düzenlemelerin de ilgili hekimlerce yapılması gerekir.
Ameliyat öncesi yasal hazırlık nasıl yapılır?
Hastalar ameliyat sürecinde kendilerine uygulanacak her türlü tıbbi ve cerrahi girişimden ve bu girişimlerin sonuçlarından haberdar olmalıdır. Cerrahın bu konuda hastayı sözel ve yazılı olarak bilgilendirmesi elzemdir. Bunun takiben hastadan aydınlatılmış onam formunu imzalaması istenir. Erişkin olmayan, karar verme yetisi olmayan veya şuuru kapalı olan hastalarda bu izin birinci derece akrabalardan alınır.
Ameliyat öncesi eğitim neleri kapsar?
Ameliyat öncesi yapılan bazı uygulamalar ameliyat sürecinin daha iyi geçmesini sağlayabilir. Bunlar arasında en önemlisi solunum egzersizlerdir.
Ameliyat öncesi solunum egzersizleri nasıl yapılır?
- Diyafram solunumu
- Rahat bir şekilde sırtüstü yatırılır,baş ve dizler altına yastık konur
- Sağ el üst karın bölgesine, sol el göğsün üst tarafına yerleştirilir
- İkiye kadar sayıncaya kadar burun yoluyla nefes alırken, sağ el altındaki karın bölgesinin yukarıya doğru hareketi hissedilmelidir
- Büzülmüş dudak solunumu
- Burun yoluyla nefes alınır (ikiye kadar sayıncaya kadar)
- Dudakları büzerek ıslık çalar gibi nefes verilir
- Büzülen dudakların arasından nefes verme süresi yediye kadar sayarak uzatılır
- Öksürük egzersizleri
- Nefes alınıp iki saniye tutulur
- İki kere öksürülerek nefes verilir
- Yeniden kontrolü sağlamak için bir müddet durup beklenir
Ameliyat öncesinde kullanılan ilaçlar nasıl düzenlenir?
Öncelikle hastanın kullandığı ilaçlar konusunda ilgili branş hekimlerinden görüş istenir. Klinikte en sık rastlanan ilaçlar hakkında özet bilgiler verebiliriz:
- Kalp ve tansiyon ilaçları, aksi söylenmediği takdirde, aynı şekilde alınmaya devam edilmelidir. Ameliyat öncesinde ağızdan bir şey almamanız gerekse de, bu ilaçları az miktarda su ile içebilirsiniz.
- Aspirin ve türevleri, eğer kullanımları için mutlak bir gerekçe mevcut ise, ameliyat sürecinde de aynı şekilde kullanılmaya devam edilir. Eğer kullanımı elzem değil ise, cerrahiden en az üç gün önce kullanımı durdurulmalıdır.
- Aspirin haricindeki tüm kan sulandırıcı ilaçların kullanımı ameliyat öncesinde durdurulur. Ancak bu ilaçların kesilmesinden kaynaklanacak sorunları engellemek için ameliyat sürecinde kullanımı sakıncalı olmayan kan sulandırıcıların kullanımına başlanır. Ameliyat süreci tamamlandığında, hasta yine eski kullandığı kan sulandırıcıya geçer. Bu protokolü ilgili hekim düzenler.
- Diyabet ilaçlarının kullanımı genellikle ameliyat sürecinde durdurulur çünkü hastanın beslenmesi bu süreçte az çok aksayacağı için
Ameliyat öncesinde cilt hazırlığı gerekir mi?
Hayır. Ameliyat öncesinde normal sabun ile yıkanmanız yeterlidir. Kılların giderilmesi için herhangi işlem yapmamalısınız ve kozmetik ürünler kullanmamalısınız.
Damarlarda pıhtı oluşmasına karşı alınan (antiembolik) önlemler nelerdir?
Cerrahi alanın doğrulanması nedir?
İki taraflı olan organlardan hasta olan tarafın çıkarılması için teyit etmek amacıyla yapılan bir işlemdir.
- Cerrahi alanı sözel olarak hekim ve hemşireniz doğrulayın.
- Hekiminiz iki tarafı olan cerrahi alanı işaretleme yapacaktır.
- Kolorektal ameliyat olacak hastalar için stoma bölgesi işaretlemesi yapılacaktır.
Ameliyat öncesi beslenme konusunda nasıl hazırlık yapmalıyım?
Ameliyat öncesi dönemde yeterli ve dengeli beslenme, ameliyattan sonraki iyileşme süresini kısaltacaktır.
- Vitamin, mineral ve proteinden zengin besinler tüketilmelidir.
- Demir ve kalsiyumdan zengin besinler tüketilmelidir.
- Bol sıvı tüketilmelidir.
- Doktorunuzun önerdiği ek beslenme ürünleri var ise mutlaka tüketilmelidir .
- Şeker hastalığı var ise şeker kontrolü düzenli yapılmalıdır.
- Anestezinin başlamasından 2 saat öncesine kadar su içilebilir,
- Gıda alımını ( katı gıdalar, süt ve süt ürünleri) ameliyattan en az 6 saat önce kesilmelidir.
- Ameliyat günü sakız çiğnenmemelidir.
- Aksi belirtilmedikçe ağızdan alınması gereken ilaçlar ameliyat sabahı 30 ml kadar su ile alınabilir.
Cerrahi Grubu
Bültenine kaydolun,
yeni bir makale çıktığında size haber verelim.