Kolon ve rektum kanserlerinin taraması için kolonoskopi yaptırmaya hangi yaşta başlamak gerekir?

Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre kolon ve rektum kanserleri ülkemizde görülme sıklığı açısısından tüm kanserler içinde üçüncü sırada yer almaktadır. Bu kanser türünün oluşması için çeşitli çevresel ve genetik risk faktörleri bulunmakla birlikte en büyük risklerden biri yaştır. Hastalık 40 yaş altında nadir görülmekle birlikte 40-50 yaştan sonra hastalığın görülme sıklığı artmaktadır. 

Aslında, kolon ve rektum kanserleri yavaş büyür ve bu kanserlerin seyrini belirleyen en önemli unsur hastalığın evresidir. Hiçbir yakınması olmayan kişilerde dahi tanı erken evrede konabilir ve erken evre bir kanser büyük ölçüde tedavi edilebilir. Kalın bağırsakta henüz kansere dönüşmemiş ‘‘poliplerin’’ çıkarılması ile de hastalık önlenebilmektedir. Ancak, erken evrede tanı koyabilmek halen sadece yaklaşık %40 hastada mümkün olmaktadır. Bu nedenle, tarama testlerinin (kolonoskopi) ihmal edilmemesi ve zamanında yapılması gerekmektedir. 

Bu noktada akla geren soru kolonoskopi yaptırmaya hangi yaşta başlanması gerektiğidir. Kolonoskopiye başlama yaşı ülkemizde 2018 yılına kadar 50 yaş olarak belirlenmiştir. Ancak, son yıllarda gençlerde kalın bağırsakta poliplerin daha sık görülmesi ve kolorektal kanser sıklığının artış göstermesi üzerine Amerikan Kanser Derneği (ACS) 2018’de bir rehber yayımladı. Bu rehberde 50 yaş yerine 45 yaşında başlanmasını önerdi. Bu öneriye göre normal risk altındaki kişiler için kolonoskopi 50 yaş yerine 45 yaşında başlanmalıdır. Bununla birlikte, risk faktörleri olan bireylerin (örneğin, iltihabi bağırsak hastalığı, ailesinde kolon veya rektum kanseri tanısı olanlar) kolonoskopiyi daha erken bir yaşta yaptırması gerekebilmektedir.