Obezite cerrahisi sonrası hayalkırıklığı: Yetersiz kilo kaybı veya yeniden kilo almak

Obezite cerrahisi aşırı kilolu hastalarda kilo kontrolünü sağlayan en iyi yöntemdir. Ameliyat sonrasında hastalar fazla kilolarının %50-75’ini kaybederler. Ancak bir grup hastada beklenen sonuçlar elde edilemez; öyle ki bu hastalar ya başlangıçta yeterli kilo veremezler ya da yeterli kilo verdikten sonra yeniden kilo almaya başlarlar. Bu durum her altı hastanın en az birinde ortaya çıkar ve yeniden kilo alma riski ameliyatın üzerinden zaman geçtikçe artar. Bunun sonucunda da ciddi sosyoekonomik, tıbbi ve psikolojik sorunlar ortaya çıkar.

Obezite cerrahisi sonrasında yetersiz kilo kaybı ve yeniden kilo alma nedenleri henüz kesin olarak ortaya konulamamıştır çünkü bu konuda bilimsel açıdan bir fikir birliği sağlanamamıştır. Olası nedenler iki grupta toplanabilir: Cerrahi ile ilgili nedenler ve cerrahi dışı nedenler.

Cerrahi ile ilgili nedenler genellikle seçilen cerrahi yöntem ve cerrahi teknik ile ilişkilidir. Günümüzde dünyada obezite cerrahisi kapsamında uygulanan birçok yöntem mevcuttur. Bu yöntemlerden hangisinin hangi hasta için en iyi olduğunun belirlenmesi için yeterli bilimsel veri yoktur. Günümüzde tüm dünyada en sık uygulanan iki ameliyat olan “gastric by-pass (mide baypası)” ve “sleeve gastrectomy (tüp mide)” yöntemlerini karşılaştıran çalışmalar ilk beş yıllık sonuçların birbirine benzer olduğunu ancak beşinci yıldan sonra mide baypası yönteminin daha iyi kilo kontrolü sağladığını göstermiştir. Ancak mide baypası ameliyatı sonrasında görülen komplikasyonlar tüp mideye kıyasla daha sıktır. Cerrahi teknik ile ilgili en önemli sorun ise geride bırakılan mide hacminin gerekenden fazla olmasıdır. Kısacası, her hasta için en uygun ameliyat yönteminin belirlenmesi ve belirlenen yöntemin teknik açıdan kusursuz şekilde uygulanması tedavinin uzun dönemdeki başarısını artırmak açısından çok önemlidir.

Cerrahi dışı nedenler arasında en önemli olanlar şunlardır:

a. Hormonal faktörler

b. Hastanın yetersiz takibi

c. Hastanın sosyoekonomik durumu, yaşam şekli ve alışkanlıkları

d. Genetik faktörler

e. Psikolojik faktörler, anksiyete, depresyon

f. Diet alışkanlıkları, diete uyulmaması, yeme bozuklukları

g. Yetersiz fiziksel aktivite

Yetersiz kilo kaybı veya yeniden kilo alma obezite cerrahisi uygulanan hastalar ve tedavisini üstlenen hekimler açısından büyük bir hayalkırıklığıdır. Buna neden olan faktörlerin doğru anlaşılması; cerrahi tedavi için uygun adayların seçilmesini, her hasta için en uygun olan yöntemin belirlenmesini, tedavi sonrasındaki takip sırasında yapılması gerekenlerin aydınlatılmasını sağlayarak başarı oranını yükseltecektir.