KAPAT

Guatr

Guatr, tiroid bezinin çeşitli sebeplerden dolayı büyümesidir. Tiroid bezi, boyunda Adem elmasının hemen altına yerleşmiş kelebek şeklinde hormon üreten bir bezdir. Tiroid hormonlarının normalden fazla salgılanmasına hipertiroidi, normalden az salgılanmasına ise  hipotiroidi denir.

Guatr hastalığında tiroid bezi nodüllü veya nodülsüz olarak büyür. 

SORULAR – CEVAPLAR

Guatrın sebepleri nelerdir?

En sık sebebi iyot eksikliği olmakla birlikte ırsi faktörler, fiziksel ve çevresel faktörler guatrın oluşmasındaki nedenlerdir.

Guatr için kimler risk altındadır?

İyot içeren yiyeceklerin az olduğu bölgeler, kadın cinsiyet, hamilelik, menapoz dönemi, 40 yaş üstü ve bazı ilaçların kullanılması guatr hastalığı açısından risk faktörüdür.

Tiroid hormon bozuklukları nasıl farkedilir?

Hipertiroidi dediğimiz fazla tiroid hormonun salgılandığı durumda genç hastalarda özellikle kilo kaybı, yaşlı hastalarda kalp çarpıntısı, terleme, ellerde titreme, sinirlilik, sıcağa karşı toleranssızlık, saçlarda incelme, dökülme ve ishal gibi şikayetlerle fark edilir. 

Hipotiroidi yani tiroid hormonların az salgılandığı durum ise kilo artışı, vücutta şişkinlik, kabızlık, adet bozukluğu, saçlarda kalınlaşarak dökülmeler, ciltte kuruluk ve soğuğa karşı toleranssızlık gibi şikayetlerle fark edilir. Hipotiroidi hipertiroidiye göre daha sık görülmektedir.

Guatr hastalığı ağrı yapar mı?

Guatr hastalığı genellikle ağrı yapmaz ama çok büyüdüğünde öksürüğe, yutma ve nefes almakta güçlüğe neden olabilir.

Tiroid hastalığının erken tanısı mümkün müdür?

Tiroid hastalıklarında meme kanseri veya kolorektal kanserdeki gibi bir erken tarama programı yoktur ancak rutin check-up yapılırsa burada kanda bakılan TSH ve tiroid ultrasonografisi ile tiroid hastalıklarının erken tanısı konulabilir.

Tiroid hastalığı tanısı için hangi testler kullanılır?

Günümüzde daha güvenilir olan ultrasonografi tercih edilir.

Ultrasonografide (USG) nodül saptanırsa bu durumda ne yapılmalıdır?

USG’de kanser şüpheli nodül görülürse o zaman ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) yapılması önerilmektedir.

İİAB sonucunda iyi huylu nodül saptanırsa ne yapılmalı?

Bu durumda hasta takip altına alınarak nodülün boyutu ve USG’deki karakteri takip edilir. Eğer boyut ve karakterde değişim olursa o zaman ameliyat gündeme gelir.

Zehirli guatr nedir?

Halk arasında zehirli guatr olarak bilinen hastalık aslında hipertiroididir. Herhangi bir nodülleşme yapmadan tümüyle tiroid bezinde büyüme (Basedow-Graves hastalığı) ile ortaya çıkabilen ya da aşırı hormon salgılayan sıcak nodüller şeklinde de ortaya çıkabilmektedir.

Sıcak ve soğuk nodül ne demek?

Nodüllerdeki riski tespit etmek için damardan verilen özel bir madde ile (radyoizotop) tiroid sintigrafisi çekilmektedir. Bu madde nodül tarafından tutulursa ‘sıcak’ tutulmazsa ‘soğuk’ ve nötr kalırsa ‘ılık’ nodül olarak adlandırılır.

Sıcak nodüller kanser riski taşımadığı için İİAB gerektirmemektedir.

Soğuk nodüller %5 kanser riski taşımaktadır. 

Hipertiroidi hastası radyoaktif iyot tedavisi alır mı?

Halk arasında atom tedavisi olarak bilinen radyoaktif iyot tedavisi hipertiroidide düşük dozda kullanılırken tiroid kanserinde daha yüksek dozda kullanılmaktadır.

Hipertiroidide sadece atom tedavisi mi verilir?

Hipertiroidisi olan bir hastada eğer guatr varsa, tiroid bezinde şüpheli nodüller varsa ve ilaca yanıt alınamıyorsa o zaman ameliyat önerilmektedir.

Atom tedavisi sonrası nelere dikkat edilmeli?

Düşük doz verilen atom tedavisi sonrası hasta evine gidebilir ancak 1 hafta boyunca bebeklerden uzak durmalıdır. Kanser için verilen yüksek doz atom tedavisi sonrası hastanın 5 gün kurşun geçirmez özel odada kalması gerekmektedir.

Hangi tiroid hastalıklarında cerrahi gereklidir?

Radyoaktif iyot tedavisi ve ilaç tedavisi ile kontrol altına alınamayan hipertiroidi, tiroid kanseri ve selim karakterde olup ancak çapı giderek artarak boyun bölgesinde baskı yapan hastalarda tedavi seçeceği cerrahi olmalıdır.

Multinodüler guatr ne demektir?

Tiroid bezinde birden çok nodülün olması anlamına gelmektedir.  Küçük olan nodüllerde 6-12 ayda bir tiroid hormon testleri ve USG ile takip önerilmektedir.

TELEFONLA
BİLGİ ALIN