KAPAT

Kabızlık (Konstipasyon)

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin zor veya normalden daha az ve zorlanarak gerçekleştiği durum anlamına gelir. Genelde dışkının sert olması, düzenli aralıklarla büyük tuvalete çıkamama, büyük tuvalet yapmakta zorluk, dışkılamada tam boşalmama olarak tarif edilir. Hem başlı başına bir hastalık olarak hem de  farklı hastalıkların bulgusu olarak görülebilir.

SORULAR – CEVAPLAR

Normal dışkılama sıklığı nedir?

Bağırsak hareketleri arasındaki normal süre kişiden kişiye göre değişir. Bazı insanlar günde 3 kez büyük tuvalete çıkarken, diğerleri haftada sadece birkaç defa büyük tuvalete çıkar.

Ancak 3 veya daha fazla gün, tuvalete çıkmamak için uzun bir süredir. Normal şartlarda 3. günden sonra tuvalete çıkmak dışkının sertleşmesinden dolayı zorlaşır. Haftada 3 defadan daha az büyük tuvalet yapılması durumu kabızlık olarak tanımlanabilir.

Kabızlığın yaş ile ilişkisi var mıdır?

Toplumda sık görülür ve yaş arttıkça sıklıklığı giderek artmaktadır. Bireylerin yaşam kalitesinde ciddi bozulmaya neden olarak özel, sosyal ve meslek hayatını olumsuz etkilemektedir.

Kabızlığa başka hangi yakınmalar ve belirtiler eşlik edebilir?

Sert ve az miktarda dışkı, aralıklı dışkı çıkışı, dışkılama sırasında aşırı ıkınma ve zorlanma hissi, karında rahatsızlık hissi, karında şişkinlik, gaz, yetersiz boşalma gibi şikayetler hastaların yarısından çoğunda mevcuttur. Bunun yanı sıra bağırsakları boşaltmak için göbeğe ya da karın bölgesine el ile bastırma ya da parmak ile yardımcı olma ihtiyacı hissediliyorsa bu da kabızlık belirtisi olarak tanımlanabilir.

Kabızlığın nedenleri nelerdir?

Posasız (lifsiz) beslenme, yetersiz su tüketimi, yanlış öğrenilmiş bağırsak alışkanlıkları, hareketsizlik gibi nedenlerle bağırsakların yeterince çalışmaması, kabızlığa yol açabilir. Çoğunlukla altta yatan hastalık, kullanılan ilaçlar, psikolojik ve sinirsel sorunlar gibi birçok neden kabızlığa neden olmaktadır. Sinirleri tutan ve zedeleyen bazı hastalıklar, şeker hastalığı, tiroid bezi hastalıkları, omuriliği zedeleyen hastalıklarda kabızlık gelişebilir. Divertiküler hastalık, kolon kanseri gibi daha ciddi hastalıklarda da kabızlık gelişebilir. Ayrıca kalsiyum fazlalığı ve gebelik gibi durumlar kabızlığın ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Hangi durumlarda kabızlık ciddi bir hastalığın habercisi olabilir?

Kişide ya da ailesinde bağırsak kanseri, iltihaplı bağırsak hastalığı olması,
Şikayetin 50 yaş üzerinde başlaması,
Kanlı dışkılama,
Kansızlık (anemi),
Şiddetli karın ağrısı,
Dışkılama alışkanlığının son zamanlarda değişiklik göstermesi,
Ateş yüksekliği,
Karında ele gelen kitle olması.

Hangi testler/tetkikler yapılır?

Kabızlık için doktora başvurulduğunda, doktor kabızlık nedenini bulmak için bazı testler önerebilir. Yaşam tarzı ile açıklanamayan kabızlık sorunu olanlarda ise karın ağrısı, kilo kaybı gibi başka sorunlar da varsa, tanı için kolonoskopi gibi ileri incelemelere de ihtiyaç duyulabilir. Organik bir pataloji saptanmadığında anorektal manometre, defekografi, kolon geçiş zamanı ölçümleri, balon çıkartma testi gibi gelişmiş testler bu durumun tanılanmasına yardımcı olmaktadır.

Kabızlık tedavisi neleri içerir?

Yaşam tarzının düzenlemesi: Yeterli sıvı alımı, yeterli lif tüketimi, düzenli egzersiz ve doğru dışkılama alışkanlığı,
İlaç tedavisi,
Psikolojik/sosyal destek,
Fizik tedavi (biofeedback),
Sinir uyarılması,
Cerrahi tedavi.

Kabızlığın ameliyatsız tedavisi neleri içerir?

Kabızlık genellikle uygun yaşam şekli değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Muayene bulguları normal olan çoğu vakada daha fazla egzersiz yapmak, daha fazla lif yemek ve daha fazla su içmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri kabızlığı  geçirmede faydalıdır.

Kuru kayısı ve incir gibi kuru meyveler, elma ve üzüm gibi taze meyveler, ıspanak, kereviz, pancar, pırasa, baklagiller gibi bol lifli sebze ve gıdalar, beyaz et ve balık tüketiminin yanı sıra özellikle zeytin ve zeytinyağı kullanımı kabızlığa iyi gelir.

Kesinti olmadan tuvalet yapabilecek kadar tuvalete zaman ayırmak da yardımcı olabilir. Tuvalet yapma dürtüsü geldiğinde bu göz ardı edilmemeli, hemen tuvalete gidilmelidir.

Hangi durumlarda kabızlığın tedavisinde ameliyat yapılabilir?

Yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen kalın bağırsak geçiş zamanının yavaş olduğu inatçı kabızlık,
Bağırsak fıtığına (rektosel) nedeniyle dışkılama bozukluğu gelişmişse,
Bağırsak tıkanıklığı varsa

ameliyat yapılabilir.

Ameliyatsız tedaviler başarısız olduktan sonra şiddetli dışkılama tıkanıklığı semptomları olan hastalarda bağırsak sarkmasının ameliyat ile onarımı düşünülebilir. 
Bazen yatalak, hareketsiz hastalarda bağırsağın karın dışına alınması (ostomi açılması) düşünülebilir.

TELEFONLA
BİLGİ ALIN