Pankreas Cerrahisi

Pankreas Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Pankreas kanseri sadece bir tedavi yöntemi ile tedavi edilemeyecek kadar hırçın bir kanser tipidir ve bu nedenle tedavisinde birden fazla tedavi yöntemi birlikte kullanılır. Bunlar arasında en önemli olan iki tedavi yöntemi cerrahi tedavi ve kemoterapidir. Küratif cerrahi yani kanserli dokuların cerrahi yolla tamamen temizlendiği cerrahi tedavi pankreas kanserinin tek etkili tedavisidir.

Bununla birlikte, pankreas cerrahisi teknik açıdan oldukça karmaşık ve zor bir cerrahidir. Pankreasın basit ameliyatı diye bir şey söz konusu değildir; zira, pankreas ameliyatlarının hemen hepsi büyük ameliyatlardır. Bu nedenle, gelişmiş ülkelerin çoğunda pankreas kanseri ameliyatlarının büyük bir kısmı tecrübeli ve donanımlı sağlık merkezlerinde, pankreas cerrahisi konusunda özelleşmiş cerrahi ekipleri tarafından uygulanır.

Pankreas kanseri de dahil olmak üzere, kanser için uygulanan cerrahi tedaviler temelde ikiye ayrılır:

Küratif cerrahi ile pankreas kanseri ameliyatı

Kanserli dokuları cerrahi yolla tamamen temizlemenin mümkün olduğu ve bunun başarıldığı cerrahi.

Palyatif cerrahi ile pankreas kanseri ameliyatı

Kanserli dokuların cerrahi yolla tamamen temizlenmesinin mümkün olmadığı ancak hastanın kansere bağlı şikayetlerinin başka tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınamadığı durumlarda uygulanan cerrahi. Örneğin pankreas başı kanserine bağlı olarak onikiparmak bağırsağı tıkanmışsa ve başka yöntemlerle tedavi edilemiyorsa, hastanın ağızdan beslenebilmesi için mide ile ince bağırsak arasında cerrahi yolla bir bağlantı oluşturulabilir.

Ameliyat öncesinde yapılan tetkiklerde küratif cerrahinin mümkün olduğuna karar verilen hastaların bir kısmında cerrah ameliyat sırasında kanserin aslında tamamen temizlenebilir olmadığı yani küratif cerrahi şansı olmadığı gerçeği ile yüz yüze gelebilir. Günümüzde kullanılan gelişmiş tanı yöntemlerine rağmen, bu durum çok nadir değildir. Bu duruma yol açan en sık iki neden, kanserin karın zarına yayılımı sonucunda ortaya çıkan küçük kanser odakları ve ameliyat öncesinde yapılan tetkiklerde büyük damarların kanser dokusu tarafından istilasının olduğundan daha masum yorumlanmasıdır.

Kanserin karın boşluğuna yayılıp yayılmadığını değerlendirmek için cerrahların bir kısmı ameliyata “evreleme laparoskopisi” başlarlar. Evreleme laparoskopisinde karın boşluğu karbondioksit gazı ile şişirildikten sonra 1 cm’lik bir kesiden girilen bir kamera ile karın boşluğu incelenir. Eğer karın zarına yayılım mevcutsa, ameliyat bu aşamada sonlandırılır. Böylece hasta büyük bir karın kesisi külfetinden kurtulmuş olur.

Küratif ameliyatlar

Pankreas dokusunun cerrahi yolla çıkartılmasına “pankreatektomi” adı verilir. Pankreas kanserinin küratif cerrahi tedavisinde en sık uygulanan üç pankreas ameliyatı şunlardır:

• Pankreatoduodenektomi (Whipple ameliyatı)
• Distal pankreatektomi
• Total pankreatektomi

Pankreatoduodenektomi (Whipple ameliyatı)

Pankreasın baş kısmında yerleşik kanserler için yapılan bir ameliyattır. Pankreasın baş kısmı, onikiparmak bağırsağının tamamı, safra kesesi, safra yollarının alt kısmı, midenin son kısmı ve ince bağırsak ilk 20-30 cm’lik kısmı bir bütün halinde çıkartılır. Bunlara ek olarak bu bölgede bulunan lenf bezleri de temizlenir. Eğer kanser dokusu o bölgedeki büyük damarları istila etmişse, bu damarların bir parçasını çıkartmak ve yeniden onarmak gerekebilir. Daha sonra, pankreasın, midenin ve safra yollarının kalan kısmı sırayla ince bağırsağa dikilir.

Distal pankreatektomi

Pankreasın gövde ve kuyruk kısmında yerleşik kanserler için yapılan bir ameliyattır. Bu ameliyatta pankreasın sol kısmı yani gövde ve kuyruk kısmı çıkartılır. Daha sonra pankreasın kesik ucu dikilerek kapatılır. Bu ameliyatta genellikle, teknik nedenlerle, dalağın da çıkartılması gerekir.

Total pankreatektomi

Pankreasın büyük kısmını kaplayan kanserlerde, çok odaklı olan kanserlerde ve bazı teknik nedenlerle uygulanan bir ameliyattır. Bu ameliyatta tüm pankreas dokusu, safra kesesi, safra yollarının alt kısmı, midenin son kısmı, onikiparmak bağırsağı ve ince bağırsağın ilk 20-30 cm’lik kısmının çıkartılır. Daha sonra safra yollarının ve midenin kalan kısmı ince bağırsağa dikilir.

Palyatif ameliyatlar

Pankreas kanserinde palyatif ameliyatlar genellikle safra yolu tıkanıklığına bağlı sarılık ve mide çıkışındaki tıkanıklığa bağlı ağızdan beslenememe nedeniyle yapılır. Palyatif ameliyatların sıklığı eskiye göre belirgin ölçüde azalmıştır çünkü günümüzde bu sorunların oldukça büyük bir kısmı cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Pankreas cerrahisine bağlı sorunlar

Pankreas cerrahisi ile ilişkili sorunlar nispeten sıktır çünkü pankreas ameliyatları, daha önce de bahsi geçtiği üzere, büyük ameliyatlardır. Bu sorunlardan bazıları ciddi sonuçlar doğurabilir. Ancak cerrahi teknolojinin ve biliminin gelişmesi ile birlikte bu sorunlarla çok daha başarılı şekilde baş edilebilmektedir. Nitekim, yapılan bilimsel çalışmalarda, tecrübeli ve donanımlı sağlık merkezlerinde pankreas cerrahisinde özelleşmiş cerrahi ekiplerce gerçekleştirildiğinde pankreas cerrahisinin sonuçlarının belirgin ölçüde daha iyi olduğu gösterilmiştir.

Pankreas cerrahisi geçirecekseniz, sorumlu cerrahla ameliyatın faydaları ve riskleri konusunda ayrıntılı olarak konuşmalısınız.

Pankreas kanseri ameliyatı sonrası yaşam süresi

Pankreas kanseri cerrahisi oldukça karmaşık ve zor bir cerrahidir. Yapılan birçok bilimsel çalışma, pankreas kanseri cerrahisinin sonuçlarını etkileyen en önemli iki unsurun sağlık merkezinin ve cerrahi ekibin tecrübesi ve donanımı olduğunu, bu koşullarda uygulanan pankreas kanseri cerrahisinin oldukça yüz güldürücü sonuçlara sahip olduğunu göstermiştir. Pankreas kanseri tedavisi sonrasındaki yaşam beklentisini belirleyen en önemli unsur hastalığın evresidir. Ne olursa olsun, cerrahi alanındaki gelişmeler ve güçlü kemoterapi ilaçları sayesinde, pankreas kanseri artık eskiye kıyasla çok daha iyi tedavi edilebilmektedir. Öyle ki günümüzde cerrahi tedavi için uygun aday olan ve küratif cerrahi uygulanabilen pankreas kanseri hastalarının yaklaşık %30’unda yaşam beklentisi beş seneyi geçer hale gelmiştir.