NOTES (Doğal Açıklık Cerrahisi)
Kozmetik nedenlerle iz olmaması için tercih edilen kapalı bir ameliyat yöntemidir. Endoskopik olarak yapılan tüm işlemler aslında NOTES (Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery) olarak tanımlanabilir. Bu yöntem ilk kez endoskopla mideye girilip bu yolla karaciğer biyopsisi yapılan bir hastada denenerek 2000’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Daha sonra yine mideye endoskopla girilip bir hastada apendektomi işlemi gerçekleştirilmiştir.
Gelişen teknoloji ve el aletleri sayesinde bu izsiz cerrahi, diğer karın içi organların cerrahisinde de kullanılmaya başlanmıştır. Doğal açıklık olarak ağız, anüs, vajina ve idrar yolları kullanılabilmektedir.
SORULAR – CEVAPLAR
Bu yöntemle mide, safra kesesi, apandisit, kalın bağırsak, rahim ve yumurtalık ameliyatları yapılabilir.
Endoskopik aletler kullanılarak yapılan bu ameliyatlar, aletlerin gelişmesi sonucu güvenli bir şekilde yapılabilir. Ancak ameliyat süresi uzundur.
Doğal açıklıklar (ağız, anüs, vajina gibi) kullanılarak yapılan bu ameliyat, normal bir laparoskopik ameliyat prensibiyle yapılır. Sadece farklı olarak karın duvarında herhangi bir kesi olmaz. Ameliyatta mide, kalın bağırsak veya rahim içinden bir delik açılarak karın boşluğuna girilir. Özel aletlerle safra kesesi, apandis gibi organlara ulaşılır ve ameliyat gerçekleştirilir.
Anüsten girilerek yapılan NOTES yöntemidir. TAMIS (Transanal Minimal Invaziv Surgery) anal kanala bir kılıf yerleştirilerek endoskopik veya robotik aletlerle yapılan bir ameliyat yöntemidir. Özellikle kalın bağırsakta yer alan son 15-20 cm’deki büyük poliplerin veya çok erken evre kanserlerin tedavisi bu yöntemle yapılabilir.
TAMIS yöntemi çok erken evre rektum tümörlerinde ve endoskopik olarak çıkarılamayacak rektum poliplerinde hastalara önerilen bir yöntemdir. Bu yöntemle hastalar hastanede 1 gün kadar kalırlar ve ameliyat sonrası herhangi bir ağrı olmaz.
Ağrıyı belirleyen daha çok karın duvarı veya ciltte yapılan kesi uzunluğudur. Bu ameliyatta bir dış kesi olmadığı için ağrı da olmaz. Sadece sağ omuzda olan ağrı, tamamen karnın gaz ile şişirilmesi nedeniyle diafragmanın gerilmesi sonucudur. Bu nedenle ağrı kesici almak gerekebilir.
Ameliyat bittikten sonra organın büyüklüğüne göre çıkarılacağı yer belirlenir. Apandis ve safra kesesi gibi organlar, mide delinerek ameliyat planlanmışsa ağızdan çıkarılabilir ya da giriş yeri olarak vajina kullanılmışsa buradan çıkarılır.
Laparoskopik ameliyatlarda olduğu gibi NOTES ile yapılan ameliyatların yatış süresi kısadır ama yine de yapılan ameliyata göre değişiklik gösterir. Örneğin safra kesesi için 1 gün, kalın bağırsak ameliyatı için 3 gündür.
Bu ameliyat yönteminde 4-7 gün evde istirahat sonrası işe başlanabilir. Ameliyat sonrası ikinci günde banyo yapılabilir. Bir hafta sonra araba kullanılabilir.
